25 april jl. oordeelde de rechter dat Eerste Kamerlid Anne-Wil Duthler het ambt van volksvertegenwoordiger schaadde vanwege haar privébelangen. Die rechtszaak was door het Eerste Kamerlid aangespannen tegen journalisten van Quote en Follow the Money (FTM), naar aanleiding van een groot onderzoek van FTM over de nevenfuncties van Eerste Kamerleden. Dit onderzoek leidde eerder al tot nieuwe integriteitsafspraken in de Eerste Kamer. ‘De nieuwe, scherpere regels voor senatoren zijn hard nodig. Dat een Kamerlid vanwege belangenverstrengeling uit de fractie is gezet onderstreept dat. Maar de regels zoals ze nu voorliggen in de senaat gaan voor Lobbywatch niet ver genoeg’. Aldus Niels Jongerius, namens Lobbywatch NL.
Het vonnis van de rechter, het uit de fractie zetten van dit Kamerlid, en de aanscherping van de regels door de Eerste Kamer zelf onderstrepen wat Lobbywatch NL al eerder aan de Eerste Kamer schreef: dat Eerste Kamerleden niet als parttime politici zouden moeten worden gezien en dat nevenfuncties niet zouden mogen afleiden van de hoofdtaak als volksvertegenwoordiger en medewetgever. ‘De Kamer erkent dit nu in de nieuwe regels. Maar die regels hebben onvoldoende tanden, en er zou goed, onafhankelijk toezicht op deze regels moeten komen’ zegt Jongerius.
De aanscherpingen van de regels betekenen onder meer dat een senator voortaan volledige openbaarmaking van nevenfuncties naast het Kamerlidmaatschap moet geven en dat er bij een behandeling van een wet moet worden aangegeven of er de schijn van belangenverstrengeling is. Maar over lobbycontacten hoeven Eerste Kamerleden geen volledige openheid te geven. Jongerius: ‘In de nieuwe regels is wel vastgelegd dat leden ‘desgevraagd’ openheid van zaken geven over contacten met derden (passieve openbaarheid). Wij willen openheid over álle lobbycontacten van Kamerleden.’